VerdiepDing 2: Mediawijsheid

Dit plaatje heb ik schaamteloos "geleend" van Nicole. 

Het volgende ding, Mediawijsheid. Een nogal breed begrip waarop ik al jaren grip probeer te krijgen. Het is alweer bijna vier jaar geleden dat ik bij GO Opleidingen een cursus over dit onderwerp volgde. Weliswaar was deze eigenlijk bedoeld voor medewerkers van het Voortgezet Onderwijs maar toch vond ik 'm erg nuttig. Het Voortgezet Onderwijs is immers waar mijn instituut de leraren voor opleidt, en de scholieren uit het VO zijn de studenten van morgen. En tóch zou ik verwachten dat er ook een cursus bestaat die wat meer op het HBO is gericht. Die heb ik niet kunnen vinden. Wél vond ik verschillende opleidingen tot mediacoach, ook allemaal gericht op vooral het VO, het MBO of de openbare bibliotheek. Ik kwam zelfs deze uitgebreide online workshop van Kennisnet tegen (een aanrader, de link is overigens een achterdeurtje, de echte startpagina is hier), gericht op het Primair Onderwijs. De strijd om de mediawijsheid lijkt dan ook grotendeels gestreden te moeten zijn vóórdat de kritische leeftijd van pakweg 17 á 18 jaar bereikt wordt. Dan mogen we dus verwachten dat beginnende HBO-studenten al mediawijs genoeg zijn. 


Maar dát valt af en toe tegen. In een ideale wereld zouden we bij onze workshops informatievaardigheden moeten kunnen voortborduren op kennis die de student tijdens de vooropleiding heeft opgedaan. De ene school gaat hier echter serieuzer mee om dan de andere. Zo ken ik een school waar het kunnen bewerken van filmpjes in Adobe Premiere belangrijker lijkt te worden gevonden dan het goed onderbouwen van werkstukken. Pijnlijk, want ik weet dat de leraren op die school veelal bij ons vandaan komen. Blijkbaar hebben we hen wel kunnen leren zichzelf te redden maar hebben we onvoldoende benadrukt welke boodschap zij op hun beurt hebben door te geven. Het goed opleiden van aankomende leraren is misschien wel nog belangrijker dan studenten van andere opleidingen. 

De Kennisnet workshop: goed om eens naar te kijken

Tijdens de genoemde GO cursus passeerde ook onze oude online workshop informatievaardigheden nog even de revue. Een goed instrument dat helpt bij het zoeken, selecteren en beoordelen van betrouwbare informatie, vonden de cursusleiders indertijd, waarna ik naar voren werd geroepen om het een en ander te demonstreren. Inmiddels hebben we deze workshop collectief overboord gegooid en is deze op onze locatie vervangen door een standaard concept dat voor elke opleiding wordt aangepast. Hierbij staat het leren kennen van vakspecifieke bronnen voorop. Tijdens de presentatie zetten we wat kritische kanttekeningen bij Google en Wikipedia. Het zou een open deur moeten zijn dat je kritisch naar je bronnen kijkt, maar dat is het niet voor alle studenten. 

Sinds kort geven we ook workshops sociale media en dat geeft ons nog meer kans om het thema mediawijsheid verder uit te diepen. Met name op het gebied van privacy blijkt dat veel studenten nog wel wat kunnen leren. Omdat onze workshops binnenkort zullen moeten voldoen aan de Kennisbasis ICT kunnen we niet helemaal zelf de inhoud bepalen.  

Enerzijds is het fijn om te weten welke aspecten zeker aan bod moeten komen zodat we niet zelf hoeven aanmodderen. Anderzijds is het onmogelijk om met alleen de workshops informatievaardigheden en sociale media een breed thema als mediawijsheid grondig aan te pakken. Gelukkig komt er nog een workshop online tools waarin ook nog wat kan worden meegenomen, maar dan nóg; er is te veel te vertellen en te weinig tijd om overal diep op in te gaan, maar hier moeten we het mee doen. Helaas is deelname aan de workshops naar mijn mening iets te vrijblijvend. De student moet te zijner tijd zelf aan kunnen tonen dat hij/zij over het vereiste niveau beschikt. Hoe hij dat moet aantonen, dát is nog niet bekend. De gemiddelde HBO-student is ook nog maar een puber, ook al is hij (of zij natuurlijk) toekomstig leraar, en heeft soms wat externe motivatie (lees: lichte dwang) nodig. En tegen de tijd dat hij voor de klas staat is hij vaak nog steeds een puber, net als de leerlingen die aan zijn verantwoordelijkheid zijn toevertrouwd. Gelukkig is de opkomst bij de workshops doorgaans goed, maar een stok achter de deur zou ik wel prettig vinden. 

Intussen denk ik dat wij als mediatheek binnen de grenzen goed bezig zijn. De workshops worden nog bijgeschaafd maar de reacties van de deelnemers zijn overwegend positief. En nu maar zorgen dat we de materie bijhouden zodat de workshops actueel kunnen blijven. Meer kunnen we denk ik voorlopig even niet doen. Op naar het volgende ding!