Kurzweil 3000: this lacked ease

Kurzweil werkt niet op de iPad. Het is sowieso geen app. Dat meld ik vooraf maar even, voor wat het waard is. Je weet immers maar nooit in deze tijd, met alle hooggespannen verwachtingen rondom deze nieuwe heilige koe. Ik ga het nu dus verder niet over de iPad hebben. Wie ondanks deze mededeling toch nog geïnteresseerd is in wat ik te vertellen heb, nodig ik van harte uit om vooral verder te lezen. En wie het al in z'n RSS-reader heeft gelezen omdat ik te vroeg op publiceren klikte: ik heb nog wat dingen veranderd.  

Kurzweil 3000 is een computerprogramma dat mensen met dyslexie helpt bij het lezen, begrijpen en schrijven van teksten. Het programma wordt veel gebruikt in het onderwijs, ook binnen Fontys, en wordt door velen beschouwd als het standaard programma in zijn soort. Sinds een  jaar of wat begeleid ik studenten bij het gebruik van Kurzweil. Eerst in de oude netwerkversie, tegenwoordig met het programma op usb-stick. Van die stick bestaan twee versies, de pro-versie met scanfunctie en Pdf-ondersteuning, en de leerstation-versie zonder deze functies, zeg maar Kurzweil "light".

Er zijn wat kanttekeningen bij het programma te plaatsen. De belangrijkste functies zijn misschien wel de spellingscontrole en de voorleesfunctie. Die eerste is helaas meteen ook een van de zwakkere punten. "Ik kan toch net zo goed de spellingscontrole van Word gebruiken?" merkte een studente ooit op. Inderdaad, Kurzweil presteert op dit vlak niet beter dan Word. Bij allebei glippen woorden door de controle die weliswaar verkeerd zijn gespeld, maar in die foutieve spelling toch ook bestaande woorden zijn. De perfecte spellingscontrole zal nog wel even op zich laten wachten, maar bij Kurzweil zou dit een speerpunt moeten zijn. Ook mag je misschien bij de vertaalfunctie iets meer kwaliteit verwachten; Kurzweil levert precies dezelfde kromme formuleringen als een Google-vertaling.

All your Kurzweil translations are belong to us

Positieve punten van de voorleesfunctie zijn dan weer de heldere stemmen, de mogelijkheid om het leestempo aan te passen en de met de spraak meelopende tekstmarkering. Minder handig is dat niet alle woorden correct worden uitgesproken. Denk alleen al maar eens aan alle jaartallen die standaard worden uitgesproken als getallen. 1945 wordt dan duizendnegenhonderdvijfenveertig. Eenvoudig aan te passen, maar zorgen dat zo'n computerstem ook de klemtoon goed legt is lastig. Veel werk, en niet iets wat je aan dyslectici moet overlaten. Een zwak punt dat de leverancier volgens mij makkelijk zou kunnen verhelpen door downloads centraal aan te bieden zodat niet iedere gebruiker hier alleen voor staat. Ook is het jammer dat het programma alleen onder Windows draait en dat de "light" versie geen ondersteuning van Pdf-bestanden biedt. Dat laatste is tegenwoordig eigenlijk onontbeerlijk.

Tegenover deze minpunten staan echter genoeg mooie en nuttige functies. Handig is de mogelijkheid om van geschreven tekst gesproken geluidsbestanden te maken. Erg leuk, en niet alleen voor dyslectici, vind ik zelf de optie om van gemarkeerde tekst in een handomdraai een samenvatting te maken. Voor wie dat handig vindt zijn er opties om teksten te voorzien van geschreven of gesproken markeringen. En gelukkig is dat ook allemaal niet te ingewikkeld. Een extra hulpmiddel bij het studeren of het voorbereiden van teksten is de mindmap-functie. Een leuk idee, maar hiervoor zijn mooiere en gebruiksvriendelijkere programma's beschikbaar, zoals het gratis Mindmeister.

Kurzweil is beslist geen wondermiddel maar zou, ondanks alle kanttekeningen en bij voorkeur in de pro-versie, in elke school beschikbaar moeten zijn. Wil je er meer over wilt weten, dan roep je me maar.