Ding 14: Auteursrecht en Creative Commons

Ja, ik loop weer eens achter. En dan wordt het nog saai ook. Natuurlijk, auteursrecht is zeer belangrijk. Maar laten we eerlijk zijn: leuk is anders. Het is niet alleen saai, het is ook nog ingewikkeld en soms behoorlijk frustrerend. Ik spreek uit eigen ervaring.

Als eigenaar en maker van een website met daarop duizenden zelfgemaakte foto’s en honderden zelfgeschreven teksten, heb ik jaren gestreden tegen schendingen van mijn rechten als auteur. Mijn foto’s verschenen zonder mijn toestemming op menig andere website. En hoewel het recht geheel aan mijn zijde was kon ik daar weinig tegen doen. Een mailtje sturen aan de dief in kwestie en hopen dat het resultaat had, meer niet, want de drempel om via de juridische weg mijn recht te krijgen was en is te hoog.

Ik bedwing de neiging om hier een aantal confronterende links met overtredingen te posten. Wel zou ik een leuke prjjsvraag uit kunnen schrijven. Voor de geïnteresseerden twee woorden: Frits en Peutz. Wie oh wie durft deze uitdaging aan te gaan?

Had ik mijn probleem ook met Creative Commons kunnen oplossen? Volgens mij niet. Welke licentie ik ook gekozen zou hebben, en dat zou waarschijnlijk de Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken 3.0 Unported licentie zijn, ik zou er niets mee opschieten. Leuk misschien voor de gebruiker, maar voor mij een hoop extra werk. En bovendien, als een ander de licentie aan zijn/haar (doorhalen wat niet van toepassing is) laars lapt rest mij nog steeds weinig meer dan de onverlaat te mailen en te hopen dat hij/zij van goede wil is. Nee, dan maar liever alle foto’s van een flink logo voorzien zodat ze een stuk minder aantrekkelijk worden. Dat werkt prima.

Overigens, andersom ben ik er weleens van beschuldigd dat ik voor mijn website teksten van Wikipedia had overgenomen zonder te voldoen aan de daar gebruikelijke Creative Commons licentie Naamsvermelding/Gelijk delen. In werkelijkheid zijn mijn teksten echter ouder dan die op Wikipedia en was de beschuldiging geheel onterecht. Was dat niet het geval, dan had ik volgens mij de teksten van Wikipedia best mogen gebruiken, zolang ik maar de naam van de maker, in dit geval Wikipedia, zou noemen en ik mijn eigen tekst ook weer onder dezelfde licentie vrijgaf. Onder die voorwaarden zou ik de teksten zelfs mogen gebruiken voor commerciële doeleinden, een boek bijvoorbeeld, want dat sluit deze licentie niet uit. 23Dingen sluit dat dan juist weer wél uit, want die gebruikt de Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen licentie, waarbij het GelijkDelen bepaalt dat alle afgeleide werken aan dezelfde licentie zijn gebonden. Omdat de moeder van 23Dingen, 23 Things, ook afgeleide werken verbiedt, mogen we aannemen dat de maker van 23Dingen toestemming heeft gevraagd aan de maker van 23Things en die ook heeft gekregen. 21Dingen neemt dan weer genoegen met een licentie die alleen een naamsvermelding vereist. Hoe kan dat? Ik vind het erg verwarrend.

Bij het opzetten van de HBO-kennisbank kwamen de CC-licenties ook nog even aan de orde. Ze werden echter snel weer afgeserveerd. Er was immers al afgesproken dat het auteursrecht bij de auteur zou blijven.

Duidelijker kan het bijna niet. CC zou daarentegen weleens veel onduidelijkheid en verwarring kunnen opleveren bij zowel de auteurs als de gebruikers. En er zijn toch plagiaatscanners? Nou dan!

Maar nu ik bij Surf Foundation lees dat “een gebruiker van de digitale kennisbank de afstudeerscriptie geheel of gedeeltelijk kopiëren en/of geheel of gedeeltelijk bewerken” mag, en dat dit overeenkomt met de licentie Naamsvermelding (BY: Attribution by), raak ikzelf in verwarring en bedenk ik dat de informatie aan met name afstudeerders toch beter moet. Maar daarover ga ik verder niet uitweiden. Volgens mij heb ik mijn huiswerk wel weer gedaan en heb ik weer even genoeg geleerd. Oh, en wat deze blogpost betreft: ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN. Zo, punt.